مشخصات گیاه شناسی :
گیاهی است پایا و چند ساله که برگ های آن سه قسمتی و به رنگ سبز تیره می باشند. گل های زیبا و درشت آن به رنگ های مختلف از جمله آبی، ارغوانی و سفید دیده می شوند. دم گل حالتی خمیده دارد و از این رو گل به شکل واژگون قرار می گیرد.
انتشار جغرافیایی :
این گیاه را به شکل خودرو می توان در جنوب شرق ایران در نواحی سیستان مشاهده نمود ولی انواع زینتی آن را در سراسر ایران پرورش می دهند.
مشخصات ظاهری:
تاج الملوک گیاهی است پایا و به ارتفاع 30 تا 80 سانتیمتر که برگهای نازک، نسبتاً پهن، به رنگ سبز قهوهای و یا سبز تیره دارد. سطح فوقانی پهنک برگ آن غبارآلود به نظر میرسد. گلهای آن زیبا، نامنظم، به رنگهای مختلف ارغوانی و آبی و گاهاً سفید گلی است. دمگل آن ابتدا حالت خمیده دارد به نحوی که گل به صورت واژگون برروی آن قرار میگیرد ولی پس از تشکیل میوه، از این حالت خارج شده وضع قائم پیدا میکند. میوهی آن فولیکول و پوشیده از کرکهای کوچک نزدیک به هم است.
محل رویش:
تاج الملوک در جنگلهای دارای نور کافی، در دامنهها و فواصل تخته سنگها و در دشتهای سایه دار رشد میکند. این گیاه در نواحی جنوب شرقی ایران از جمله بلوچستان یافت میشود.
فواید تاج الملوک
از تاج الملوک در موارد زیر استفاده درمانی به عمل میآید: زیاد کردن ادرار و عرق-اسکوربوت-التیام زخمها- خارش پوستی- تصفیه خون-اگزما-یرقان-سرفه و ….
مدر,معرقو آرام بخش می باشد. در معالجه یرقان ممکن است مفید باشد, شربت آن مسکن سرفه می باشد. در استعمال خارج برای تسکین خارش و التیام زخم ها مفید است.
طرز استفاده:
این گیاه به خاطر سمیت باید تحت نظر پزشک مصرف شود. ولی فراورده های هوموپانیک آن را می توان برای درمان سیاتیک, نورالژی و چایمان مصرف کرد.
ترکیبات تاج الملوک
ماده مؤثر معینی برای این گیاه شناسایی نکرده اند ولی در ساختار آن گلوکوزیدهای سیانوژن یعنی گلوکوزیده های مولد اسید سیانیدریک یافت می شود.
مضرات تاج الملوک
ناج الملوک سمی است و مصرف آن باید تحت نظر پزشک باشد.
طرز استفاده تاج الملوک
قسمت مورد استفاده :
گل ها و دانه های این گیاه به عنوان دارو مورد مصرف قرار می گیرند.
اثرات دارویی و طرز استعمال :
1.رفع خارش و التیام زخم ها : برای رفع خارش بدن و التیام زخم ها از تنطور گل گیاه استفاده می شود به این منظور 4 گرم از گل های خشک گیاه را در 30 گرم الکل سفید حل کرده و به موضع می مالند.
2.رفع اگزما : در درمان اگزما می توان از تنطور گل های گیاه به موضع مالیده و اقدام به درمان نمود.
3.به عنوان مدر و معرق : به این منظور می توان دم کرده 4 تا 7 گرم از دانه گیاه در یک لیتر آب جوش را یکبار در روز مصرف نمود لازم به ذکر است در مصرف خوراکی گیاه مذکور باید جانب احتیاط رعایت شود زیرا به دلیلی وجود گلوکوزیدهای سیانوژن احنمال مسمومیت در مصرف زیاد آن وجود دارد.